بسم الله الرحمن الرحیم
در یک بینش مدیریتی؛ مدیر می بایست باید بگونه ای با زیر مجموعه تحت نظرش رفتار کند که ترس( نه از چهره اش! بلکه ترس از تنبیه و توبیخ!) در دل آنها جای گیرد!
چنین مدیری همواره اینچنین ترسی را در درون افراد زیر دست حفظ می کند تا با این اهرم اوضاع را کنترل کند و کارها را به پیش ببرد.
در بینش مدیریتی دیگر بالعکس از اهرم تشویش(مالی یا غیر مالی)استفاده می شود تا افراد به فرمانبرداری و یا بهبود عملکردشان تشویق شوند.
بعضی نیز از هر دو اهرم مدیریتی استفاده می کنند(سیاست چماق و هویج!) هرچند تضاد ذاتی بین این دو روش مانع تحقق عملی چنین رویکردی می شود.
------------------------------
امیر مومنان علی علیه السلام می فرمایند:
راس سیاسه استعمال الرفق
یعنی مهمترین رکن سیاست(به معنای مدیریت امور) به کارگیری رفاقت است!
مدیری که با زیر مجموعه کاری خود از روش رفاقت و دوستی بهره می گیرد بدون نیاز به اهرمهای ترس(برای اعمال فشار) و تشویق(برای دادن انگیزه) می تواند مدیریت موفقی را داشته باشد.
-----------------
وقتی این حدیث را خواندم با خودم فکر کردم که آیا واقعا مضمون آن قابلیت اجرایی شدن و عملیاتی شدن را دارد؟!!
آیا می توان با همه رفیق شد و با رفاقت همه مشکلات را حل کرد؟!(این را از این جهت می گویم که شاید همه آدمها در عمل با ما رفیق نشوند و بهر حال تفاوت دیدگاهها و روحیات آدمها همیشه وجود دارد!)
دوباره به کلام نورانی امیر مومنان نگاهی انداختم و متوجه این مسئله شدم که ایشان می فرمایند: مهمترین رکن از مدیریت و نفرموده اند تنها رکن از مدیریت!
یعنی ایشان متوجه این مسئله بوده اند که تعمیم مطلق یک اصل با توجه به تفاوت آدمها ممکن نیست!
---------------------------
آنچه که گفتیم رفاقت در مدیریت بود اما گاهی مدیریت رفاقتی داریم!!
یعنی مدیرانی که همیشه به افرادی خاص در زیر مجموعه خود بها می دهند و به اصطلاح فقط با رفقایشان می پرند!!
واضح است که این سبک از مدیریت نیز صحیح نیست زیرا کمترین آسیب آن پارتی بازی ست و همچنین باعث سلب انگیزه به سایر کارکنان و زیر دستان غیر رفیق(!!) می شود.
---------------------
یک نمونه جالب از بکار بردن رفاقت در مدیریت کارها در سریال یوسف پیامبر بود! یوسف در هر محیطی که وارد می شد سعی می کرد با همه افراد؛ تعامل مثبت داشته باشد و کم کم به آنها نزدیک شود تا رفاقت شکل گیرد! یوسف ازاین افراد در مدیریتش بهره می برد!
--------------
پیچیدگی در روابط انسانی برای مدیریت صحیح زیاد است و این رفاقت است که می تواند به عنوان بهترین ابزار در موارد زیادی گره گشایی کند!