بزرگی می گفت: عشق؛ مجازیش هم قیمتی است چه برسد به حقیقی اش! اگر کسی را بواسطه دلربائیش و یا زیبائیش دوست بداری ودر این راه ثابت قدم باشی؛ پیش همه زیبا جلوه می کنی! چه برسد که کسی را دوست بداری بواسطه بزرگواریش یا صفا و خونگرمیش که دراینصورت عشق تو معنوی خواهد بود!
البته فرض براین است که عشق ؛ عشق باشدو بقول شهریار در یک چهارراه عاشق یک زیبارو نشویم و در چهارراه بعدی عاشق زیباروی بعدی!!! (گو اینکه این مسافت به چند متر در زمان ما کاهش پیدا کرده است!!)
عشق اگر عشق باشد توجه انسان را از غیر معشوق بکلی منصرف می کند. عشق اگر عشق باشد خواب و خوراک را از آدمی می گیردو عاشق را صاف و بی غش می کند.
اما عاشقی چه در معنا و چه در صورت – چه نوع حقیقی و چه نوع مجازی تشابهی هم دارند و آن این است که عاشق آزار و قهر معشوق را هم لطف می بیند. همان داستان قدیمی لیلی که نذری می داد و وقتی به ظرف مجنون رسید آن را شکست . اما مجنون اینگونه کار او را برداشت کردکه:
اگر با من نبودش هیچ میلی –چرا ظرف مرا بشکسته لیلی
این داستان خیالی بود برای یک عشق مجازی . نمونه عشق حقیقی آن زینب کبری است که بعد از حادثه عاشورا وقتی ابن زیاد برای نیش زدن از او پرسید: دیدی خدا با شما چه کرد؟!
فرمود: جز زیبایی از خدا ندیدم!
پس:
اگر در زندگی مادی از آزار یا پرخاش خانواده یا فامیل یا رفیق یا همکلاسی یا همکار یا همسایه؛ آزرده خاطر شویم هنوز عاشق زندگی دنیایی نیستیم! چون همه اینها لازمه عشق های دنیوی است!
اگر در زندگی معنوی از قهر زمانه مانند مریضی یا قرض یا انواع و اقسام ناکامیها و شکستها افسرده خاطر می شویم و دادمان به آسمان می رود هنوز عاشق زندگی معنوی نیستیم! چون همه اینها لازمه عشق های حقیقی است!
ناصرالدین شاه در اشعاری زیبا این معانی رابیان می کند:
عشق بازی کار هر شیاد نیست!
این شکار دام هر صیاد نیست!
عاشقی را قابلیت لازم است
طالب حق را حقیقت لازم است
عشق از معشوق اول سر زند!
تا به عاشق جلوه دیگر زند
تا به حدی که برد هستی او!!
سرزند صد شورش و مستی او
شاهد این مدعا خواهی اگر
بر حسین(ع) و حالت او کن نظر
روز عاشورا در آن میدان عشق
کرد رو را جانب سلطان عشق
بار الها این سرم این پیکرم
این علمدار رشید این اکبرم
این من و این ذکر یارب یاربم
این من و این ناله های زینبم!
پس خطاب آمد ز حق کی شاه عشق
ای حسین ای یکه تاز راه عشق
گر تو بر من عاشقی ای محترم
پرده بر کش من به تو عاشق ترم!!
خوشمان آمد
جالب بود