روان شناسان هوش انسان را به دو بخش تقسیم می کنند که در عین حال که با هم متفاوتند ؛ می توانند در زندگی فردی و اجتماعی انسان تاثیر زیادی بگذارند!
IQ** یا هوش منطقی(آیْ کیو!): شاید در زمان تحصیل افرادی را دیده ایم که دارای برجستگی های منحصر به فردی بوده اند.( بیاد دارم در مقطع کارشناسی امتحان بسیار سختی در درس ریاضی 2 گرفتند که بسیاری از دانشجویان نمرات بدی داشتند اما یک نفر 20 شد! استاد درس نمره او را در برگه ای جدا به همراه تقدیرنامه اعلام کرد!! این 20 ها! برای آن فرد همواره ادامه داشت!)
این افراد خاص که آی کیو بالاتر از سطح متوسط دارند ؛ دارای ذهن های چنان قوی هستند که در مواجه با یک مسئله سخت فی المثل ریاضی ؛ جرقه هایی در ذهن آنها زده می شود که در دیگر افراد زده نمی شود! جرقه هایی که راه حل های جدیدی را به ذهن آنها متبادر می کند!
**EQ یا هوش هیجانی(ای کیو!): روانشناسان متوجه شدند که علی رغم آنکه افرادی IQ بالایی دارند(هوش منطقی بالاتر!) لیکن در زندگی موفقیتی کسب نمی کنند!!
آنها متوجه پارامترهای شخصیتی دیگری در انسان شدند و آن را EQ یا هوش هیجانی نامیدند!
EQ یا هوش هیجانی توانایی کنترل احساسات و هیجانات درونی فردی است که با کارگیری درست آنها در تعاملات اجتماعی؛ باعث موفقیت فرد می شود!
-----------
IQ قابل تغییر نیست. هر فرد استعداد ذاتی دارد که با آموزشهای صحیح می توان آن را از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کرد.
اما EQ قابل تغییر یا تکامل بخشی است. یعنی فرد می تواند احساسات و تعاملات خود را تغییر و بهبود بخشد.
----------
فرض کنید شما فرد صبوری نیستید و در تعاملات اجتماعی به سرعت از کوره در می روید! این خصلت در شما قابل تغییر است زیرا جزء EQ شخصیت شماست!
فی المثل بعد از عصبانی شدن از حرف یا کار دیگران؛ وانمود کنید که دارم تحمل می کنم!! سکوت کنید و به خودتان تلقین کنید که صبر من زیاد است! بعد از چند ثانیه خشم شما بطور چشمگیر کاهش پیدا می کند!( امتحان کنید! جواب می دهد!)
فرض کنید با فرد یا افرادی که در محیط کارتان یا محیط خانواده یا محیط تحصیل تان و ... حضور دارد رابطه خوبی ندارید! این مسئله باعث می شود تحمل رویارویی با او را نداشته باشید و این روحیه حساس شما را درزمانیکه حتی او حضور ندارد آزار می دهد!! وبه اصطلاح «خودخوری!» می کنید!
این قابل تغییر است!
در اولین فرصت که او را دیدید لبخند زنید و سلام کنید! سردی جواب یا نیش کلام او را با لبخندی پاسخ گویید. قطعا نه تنها رابطه شما با او بلکه با همه افراد محیط پیرامون افزایش خواهد یافت!
مفروضات بالا مثالها و راه حل های ساده ای هستند که با کنترل هیجانات درونی؛ ارتباط ما را با محیط پیرامون بهبود می بخشد!
(گاهی می توان این تجارب ساده ولی بسیار مفید را از دیگران آموخت! به عنوان مثال قبلا اینجانب در حال تدریس اگر متوجه حرف زدن یا خندیدن دانشجویی می شدم؛ تصور می کردم اشکالی در صحبت من است و رشته کلام در ذهنم پاره می شد!
اما در یک سمیناری دیدم استادی در حین ارائه مطلب ؛ اگر می دید افرادی که نگاهش رو به آنهاست مشغول حرف زدن یا خندیدن می شوند؛ چند قدم راه می رفت وبه کسان دیگری نگاه می کرد و خیلی راحت بحثش را ادامه می داد!! از این رفتار او آموختم که صحبت دیگران یا خنده دیگران در حین صحبت من؛ ممکن است هیچ ارتباطی به هم نداشته باشد و این من هستم که با تغییر مخاطب یا تغییر موقعیت باید براحتی از کنار مسئله عبور کنم!)
------
دوستی می گفت: این هوش هیجانی که همان تقوای خودمان است!! نمی دانم! همیشه در انطباق مفاهیم علمی با مفاهیم مذهبی با احتیاط برخورد می کنم!
------
حتما لفظ «ای کیو» شما را بیاد کارتون «ای کیو سان» خودمان در بچگی می اندازد! در واقع ای کیو سان نیز در آن معبد زیر نظر استاد خود به تمرین وممارست برای تکامل EQ یا هوش هیجانی می پرداخت!
------
فراموش نکنیم موفقیت در زندگی ماحصل IQ یا هوش منطقی نیست! IQ همه ما ثابت است! و البته IQ بالا باعث برجستگی هایی ذاتی برای بعضی از افراد می شود!
فراموش نکنیم که EQ تکامل پذیر و قابل تغییر است و خوشبختانه این ویژگی ست که با بهبود آن (کنترل احساسات) ؛ موفقیت ما را باعث خواهد شد!