از زبان رهبر فرزانه انقلاب «سید علی» خامنه ای:
من یک وقت در دوران زندگی تقریبا پنجساله حکومت امیر المومنین علیه الصلاه و السلام و آنچه که پیش آمد مطالعات وسیعی داشتم .
آنچه من توانستم به عنوان جمع بندی بدست بیاورم این است که «تحلیل سیاسی» ضعیف بود. البته در درجه بعد؛ عوامل دیگری هم بود؛ اما مهمتریم مسئله این بود.
والا خیلی از مردم هنوز مومن بودند اما مومنانه در پای هودج ام المومنین(عایشه) در مقابل علی جنگیدند و کشته شدند!(خواهش می کنم این عبارت آخر را با دقت؛ یکبار دیگر بخوانید!)
***
از زبان استاد شهید «مرتضی» مطهری:
از نظر علی(ع) آن اصلی که می تواند «تعادل اجتماع» را حفظ کند و همه را راضی نگهدارد؛ به پیکره اجتماع؛ سلامت و به روح اجتماع آرامش بدهد؛ «عدالت» است.
ظلم و جور و تبعیض قادر نیست حتی روح خود ستمگر را راضی و آرام نگه دارد تا چه برسد به ستمدیدگان و پایمالشدگان!
عدالت بزرگراهی است عمومی که همه را می تواند در خود بگنجاند و بدون مشکل عبور دهد اما ظلم کوره راهی است که خود ستمگر را هم به مقصد نمی رساند!
... بعد از عثمان؛ علی زمام امور را به دست گرفت. از آن حضرت خواستند که عطف به ماسبق نکند و کاری به گذشته نداشته باشد... اما او جواب می داد که:
الحق القدیم لایبطله شی - یعنی حق کهنه نمی شود و به هیچ وجه باطل نمی شود!
فرمود به خدا قسم اگر با آن اموال برای خود زن گرفته باشند و یا کنیزکان خریده باشند باز هم آن را به بیت المال بر می گردانم!
...تبعیض و رفیق بازی و باند سازی و دهانها را بالقمه های بزرگ بستن و دوختن؛ همواره ابزار لازم سیاست قلمداد شده است !
اکنون مردی زمامدار و کشتی سیاست را ناخدا شده است که دشمن این ابزار است .هدف و ایده اش مبارزه با این نوع سیاست بازی است .
طبعا از همان روز اول ارباب توقع؛ یعنی همان رجال سیاست؛ رنجش پیدا می کنند؛ رنجش منجر به خرابکاری می شود و دردسرهایی فراهم می آورد.
دوستان خیر اندیش به حضور علی آمدند و با نهایت خلوص و خیر خواهی تقاضا کردند ... چه مانعی دارد که بخاطر مصلحت (!) فعلا موضوع مساوات و برابری را مسکوت عنه بگذاری!
علی(ع) جواب داد:
شما از من می خواهید که پیروزی را به قیمت تبعیض و ستمگری بدست آورم؟! از من می خواهید که عدالت را به پای سیاست و سیادت قربانی کنم؟! خیر سوگند به ذات خدا که تا دنیا دنیا ست چنین کاری نخواهم کرد!... این است ارزش عدالت در نظر علی(علیه السلام)